Khi nhắc đến ô nhiễm môi trường nước, đa phần mọi người sẽ nghĩ đây là một vấn đề xa vời hay vĩ mô. Nhưng không, nó hiện hữu ngay trong cuộc sống, ngay bên cạnh mỗi chúng ta.
Nơi bạn sống có những bờ sông, bờ suối ngập rác? Bạn có từng thấy ao, hồ, kênh rạch chuyển thành màu đen và bốc mùi hôi thối… Đúng vậy, ô nhiễm môi trường nước ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống, sức khỏe của mỗi chúng ta trước khi bạn nhận ra nguy cơ mà nó mang lại. Cùng Nhà sạch bốn mùa chúng tôi tìm hiểu tất cả những kiến thức về vấn đề này ngay trong bài viết sau!
Ô nhiễm môi trường nước là gì
Ô nhiễm môi trường nước là hiện tượng các vùng nước như: sông, suối, ao, hồ, biển, mạch nước ngầm… bị ảnh hưởng bởi các hoạt động của tự nhiên và con người làm cho ô nhiễm, độc hại.
Khi nước trên bề mặt bị ô nhiễm bởi rác thải sinh hoạt, rác công nghiệp, nông nghiệp… các chất độc hại, vi khuẩn, virus từ các nguồn thải khác nhau sẽ dần thấm xuống mạch nước ngầm, sau đó mạch nước ngầm sẽ được con người khai thác và sử dụng, sau đó sẽ gây nguy hiểm nếu chúng ta sử dụng chúng.
Thực trạng ô nhiễm môi trường nước hiện nay
Thực trạng ô nhiễm môi trường nước trên thế giới
Sự phát triển của công nghệ khiến đời sống của con người được nâng cao rõ rệt. Nhưng kèm theo đó chính là sự phá hủy nghiêm trọng môi trường sống của chúng ta, trong đó có ô nhiễm nguồn nước.
Việc công nghiệp hóa, hiện đại hóa khiến ô nhiễm môi trường nước đang ở mức báo động, trong đó Châu Á có mức độ ô nhiễm cao gấp 3 lần so với chỉ số trung bình trên thế giới cộng lại.
Nhiều người thậm chí còn không thể có nước sạch để sử dụng. Tại Bangladesh, có gần 1,2 triệu dân phải sử dụng nguồn nước ô nhiễm, vì chỉ có 15% nước ở đây là đạt được con số sạch tiêu chuẩn mà thôi.
Thống kê của tổ chức UNICEF nói với chúng ta, 5 quốc gia có tình trạng ô nhiễm môi trường nước nặng nhất là: Indonesia, Thái Lan, Philippines, Trung Quốc và Việt Nam – đất nước của chúng ta.
Không những thế, trên đây chỉ là con số thống kê về thực trạng ô nhiễm môi trường nước trên bề mặt, còn nguồn nước ngầm mới chính là nguy cơ thì rất khó có thể thống kê đầy đủ.
Thực trạng ô nhiễm môi trường nước ở Việt Nam
Tại Việt Nam, theo báo cáo của viện Y học lao động và Vệ sinh môi trường, có khoảng 17 triệu dân chưa tiếp cận được nước sạch, người dân phải sử dụng các nguồn nước ô nhiễm từ nước giếng khoan, nước máy lọc chưa đảm bảo an toàn, thậm chí là cả nước mưa cũng bị ô nhiễm.
Tại Hà Nội, có hơn 1.000m3 rác thải và gần 400.000m3 nước thải hằng ngày thải ra môi trường, nhưng chỉ có khoảng 10% trong số đó là được xử lý theo đúng quy trình. Lượng nước thải còn lại sẽ đổ hết ra các sông ngòi, kênh rạch như: Sông Tô Lịch, sông Đà, hồ Linh Đàm…
Tại Tp.Hồ Chí Minh cũng không khác là bao, khu công nghiệp Thanh Lương ước tính có khoảng 5.000m3 nước thải ô nhiễm được thải ra mỗi ngày, các khu vực kênh rạch quanh quận 8,11,6.. đều bị ô nhiễm nghiêm trọng. Đặc biệt, kênh Tàu Hủ trở thành địa điểm cấm kỵ đối với người dân khi nơi đây trở thành địa điểm tập kết rác thải từ các quận đổ về.
Theo Bộ Y tế Bộ nông nghiệp và Phát triển nông thôn, mỗi năm có đến 9000 người tử vong và 100.000 người mắc ung thư do tiếp xúc và sử dụng nguồn nước ô nhiễm, độc hại. Thế nên hậu quả từ việc ô nhiễm môi trường nước là không thể tưởng tượng được.
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước
Có nhiều nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước hiện nay. Tuy nhiên, chúng ta có thể chia chúng thành 2 loại cơ bản: Ô nhiễm môi trường nước tự nhiên và ô nhiễm môi trường nước do con người.
Ô nhiễm môi trường nước do tự nhiên
Ô nhiễm môi trường nước tự nhiên ảnh hưởng từ những hiện tượng như: tuyết tan, lũ lụt, gió bão…
Ngoài ra, ô nhiễm môi trường nước còn có thể đến từ quy luật của tự nhiên như hoạt động của sinh vật hay sự phân hủy của xác chết động vật, thực vật…
Hiện tượng chúng ta có thể dễ thấy nhất đó là lũ lội, hiện tượng này khuấy động những chất thải tại các cống rãnh là một trong những nguyên nhân dễ thấy nhất. Bởi khi đó, chúng khiến những chất bẩn trong hệ thống cống rãnh nổi lên, khiến các động thực vật chết đi, những yếu tố này rất khó được xử lý, kết hợp với môi trường ẩm ướt rồi khiến ô nhiễm nguồn nước sẽ càng lan rộng và càng khó xử lý.
Đồng thời, hiện tượng băng tan, nước biển dâng hay xâm nhập mặn cũng khiến môi trường nước ảnh hưởng không nhỏ.
Ô nhiễm môi trường nước do con người
Tác động từ sinh hoạt hằng ngày của con người
Con người chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ô nhiễm môi trường nước.
Dân số gia tăng với tốc độ chóng mặt khiến lượng rác thải hằng ngày đổ ra ngày càng lớn. Trong khi đó, lượng rác được xử lý được lại rất nhỏ so với khối lượng đổ ra môi trường hằng ngày. Có thể nói, mỗi chúng ta đều đang đứng trên những núi rác khổng lồ mà chính con người tạo ra.
Nước thải sinh hoạt
Những chất thải đổ ra hằng ngày tại các ao, hồ khiến môi trường nước bị ô nhiễm nghiêm trọng. Các loài động, thực vật trong nước cũng không thể sống sót nổi vì hàm lượng các chất gây ô nhiễm như: Na+, K+, PO43, Fe+, CL-….. quá cao.
Nguy hiểm hơn, các sinh vật đang sống dưới nước như cá, tôm, cua… nhiễm những chất độc này đều sẽ được con người tiêu thụ hằng ngày, đây chính là nguyên nhân sinh ra căn bệnh nan y hàng đầu hiện nay – ung thư.
Ô nhiễm môi trường nước do rác thải nông nghiệp
Việt Nam là một đất nước nông nghiệp. Việc sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu đã không còn xa lạ gì đối với mỗi chúng ta. Và đa phần các chất độc hại có trong thuốc bảo vệ thực vật đó, sẽ quay về với cuộc sống hằng ngày qua mạch nước ngầm con người đang sử dụng.
Ngoài ra, các chất thải từ gia súc, gia cầm, đặc biệt là tại các trang trại quy mô lớn cũng là một trong những yếu tố khiến ô nhiễm môi trường nước ngày càng trở nên nghiêm trọng.
Ô nhiễm nguồn nước bắt nguồn do công nghiệp
Quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa khiến xã hội ngày càng phát triển, đi kèm với đó là những hệ lụy đối với môi trường ngày càng lớn. Lượng rác thải mỗi nhà máy công nghiệp đổ ra chính là nguyên nhân hàng đầu, khiến đây trở thành bài toán đau đầu của cả xã hội.
Cùng nhớ lại khoảng thời gian có lẽ khó quên đối với rất nhiều người, công ty Formosa xả lượng lớn chất thải khiến ô nhiễm môi trường nước nghiêm trọng tại 4 tỉnh miền Trung, bắt đầu từ vùng ven biển Hà Tĩnh, lan tiếp đến các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế.
Sự cố này đã gây thiệt hại nặng nề về kinh tế, xã hội và đặc biệt là môi trường nước, hải sản chết hàng loạt do lượng lớn nước thải có chứa độc tố phenol, xyanua chưa được xử lý.
Mỗi chúng ta, dù có hay không chịu ảnh hưởng trực tiếp nhưng vẫn thấy được hậu quả của rác thải công nghiệp đã gây ra tác động đối cới môi trường như thế nào rồi đúng không!
Nước thải y tế
Các phòng thí nghiệm, bệnh viện…. luôn là nơi mang theo các mầm bệnh, vi rút, vi khuẩn… độc hại, nếu chưa được xử lý sẽ rất dễ ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Song song với đó là các dụng cụ y tế luôn phải xử lý theo chuyên môn, thế nên khả năng ô nhiễm từ y tế là điều mà mỗi chúng ta ai ai cũng cần phải cân nhắc.
Hậu quả của ô nhiễm môi trường nước
Hậu quả ô nhiễm nguồn nước đối với sức khỏe con người
Ô nhiễm môi trường nước không gây hại cho sức khỏe của chúng ta ngay lập tức, nhưng chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ nếu chúng ta tiếp xúc lâu dài. Các dạng ô nhiễm môi trường nước khác nhau ảnh hưởng đến sức khỏe theo nhiều hướng khác nhau:
- Ảnh hưởng từ kim loại nặng trong quá trình công nghiệp hóa có thể tích lũy trong các ao, hồ, sông suối. Chúng độc hại đối với sinh vật biển như: cá, tôm, các động vật nhỏ… và sau đó con người ăn chúng, gây ra sự chậm sự phát triển của trẻ, dẫn đến dị tật bẩm sinh, đặc biệt là nguyên nhân chính gây nên ung thư.
- Các chất ô nhiễm có trong nước thải thường là nguy cơ hàng đầu dẫn đến các bệnh truyền nhiễm như: dịch tả, sốt thương hàn…
- Các hạt sunfat từ mưa axit có thể gây hại cho sức khỏe của con người và sinh vật ở các sông, hồ…
- Các hạt lơ lửng trong nước làm giảm chất lượng nước, đồng thời làm giảm lượng ánh sáng mặt trời xuyên qua nước, từ đó gây gián đoạn sự phát triển của thực vật quang hợp, khiến ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng hơn.
Hậu quả ô nhiễm nguồn nước đối với kinh tế
Ô nhiễm môi trường nước gây tổn hại lớn cho nền kinh tế vì gây tốn kém chi phí để xử lý và ngăn ngừa nước bị ô nhiễm. .
Những kỹ thuật đơn giản để làm sạch nguồn nước cũng tốn hàng tỉ đồng để duy trì. Nhưng có một điều bạn nên biết rằng, các biện pháp phòng ngừa luôn có có chi phí rẻ hơn rất nhiều so với làm sạch nước đã bị ô nhiễm.
Chi phí làm sạch ô nhiễm môi trường nước phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau:
- Vị trí ô nhiễm nguồn nước rất quan trọng trong việc xác định chi phí sẽ là bao nhiêu.
- Nếu quy mô khu vực ô nhiễm môi trường nước càng lớn, diện tích ô nhiễm càng lớn thì chi phí cho việc làm sạch sẽ càng tốn kém.
- Loại chất gây ô nhiễm nguồn nước ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí làm sạch, một số chất gây ô nhiễm rất khó làm sạch, vì vậy chi phí chi trả cũng sẽ không kém.
Cách khắc phục ô nhiễm môi trường nước
Để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường nước nghiêm trọng như hiện nay, mỗi người trong chúng ta cần phải chung tay để góp sức để bảo vệ môi trường sống, giúp cân bằng hệ sinh thái tự nhiên.
Trong đó có 5 biện pháp chống ô nhiễm nguồn nước cơ bản và mang lại hiệu quả cao, đó là:
Xử lý nước thải, rác thải đúng cách
Các nhà máy, xí nghiệp cần có quy trình làm sạch nước thải tiên tiến hơn, luôn bảo trì, thay thế và sửa chữa cơ sở hạ tầng xử lý nước thải nếu bị rò rỉ và bị lỗi.
Giữ ý thức luôn xử lý chất thải trước khi xả ra môi trường, không vì tư lợi cá nhân mà bỏ nhẹ vấn đề này.
Các bể tự hoại trong gia đình phải cần được xử lý sạch sẽ.
Không nên xả rác, vứt rác xuống cái ao,hồ, sông, suối, biển,… Đặc biệt là những khu vực có chứa diện tích nước lớn.
Hướng đến nông nghiệp xanh
Nông dân nên thực hiện nền nông nghiệp xanh hiện đại, tiên tiến và an toàn.
Hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật tràn lan, đại trà, thay vào đó là phân bón hữu cơ và các công nghệ “sạch”, vừa giúp bảo vệ môi trường, đồng thời còn đảm bảo an toàn với người sử dụng, đem đến hiệu quả cao trong kinh tế.
Xử lý rác thải nông nghiệp đúng cách, không dùng hoặc vứt chai lọ, thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi…
Tiết kiệm nước
Nguồn nước ngọt đang ngày dần cạn kiệt, vì thế chúng ta cần có ý thức để bảo vệ chúng.
Tránh lãng phí nước bằng những việc đơn giản như: tắt vòi nước khi không dùng, kiểm tra và bảo dưỡng đường ống dẫn nước thường xuyên, dùng nước đã rửa rau vào việc tưới cây, cọ rửa,…
Tận dụng những nguồn nước từ tự nhiên.
Nâng mức hình phạt nếu làm ô nhiễm môi trường nước để răn đe hiệu quả.
Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường
- Mỗi người cần phải nâng cao ý thức, tìm hiểu và nhận biết tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, đặc biệt là môi trường nước.
- Nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi bản thân trong việc bảo vệ môi trường nước.
- Chấm dứt ngay những hành động nhỏ nhưng gây tác động vô cùng lớn, đó là việc xả rác bừa bãi.
- Giáo dục để con trẻ có nhận thức về việc bảo vệ môi trường nước, xây dựng một thế hệ tiếp theo biết bảo vệ môi trường sống của chính chúng ta.
Đừng thờ ơ trước tình trạng ô nhiễm môi trường nước, bạn và những người xung quanh, hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ chính chúng ta!!!
Hotline: 0394.586.143
Inbox tư vấn ngay